Rollenspel Oefenen

Hoe moet je het Rollenspel voorbereiden?

Bedenk van tevoren wat je kunt verwachten. Wat zou je potentiële werkgever willen testen? Verdiep je grondig in het bedrijf en in de functie. Ken je iemand die er werkt? Vraag hem/haar tips. In de vacature staan vaak de competenties vermeld die belangrijk zijn. Wat moet je wel doen? Wat moet je zeker niet doen?

Weet je van jezelf dat je niet zo sterk bent in rollenspelen? Dan zit er maar één ding op: oefenen, oefenen en oefenen! Verzin een situatie of laat iemand anders die verzinnen en doorloop het hele gesprek. Belangrijk is om achteraf samen het gesprek te analyseren:

• Wat ging er goed en wat kan nog beter?
• Wie leidde het gesprek?
• Wie had de meeste inbreng?
• Hoe vond de ander jou overkomen: intimiderend of juist te schuchter?
• Stelde je goede vragen?

Luister vooral goed naar de ander en kijk of zijn ervaringen overeenkomen met die van jou. Probeer vervolgens te bedenken waarom het anders overkwam. Het is ook goed om het gesprek op te nemen. Dan kan je het later nog eens terugluisteren en verbeterpunten bedenken.

Fact-finding opdracht

Tijdens deze praktijksimulatie krijg juist niet heel veel informatie. Maar heel weinig informatie. Je moet aan jouw gesprekspartner vragen stellen om achter het volledige beeld te komen. Dit type rollenspel kom je vooral tegen bij de politietest. Of andere beroepen waarbij je goed vragen moet kunnen stellen om achter de waarheid te komen.

Tips voor de fact-finding opdracht:

• Lees de informatie goed door en maak een plan van aanpak.
• Maak aantekeningen terwijl je luistert. Loop je vast? Ga dan verder op een eerdere aantekening.
• Stel open vragen zodat iemand antwoord moet geven. Vermijd ja/nee vragen.
• Vraag door. Als een antwoord vaag is, blijf doorvragen tot je tevreden bent met het antwoord.
• Pas je strategie aan als het nodig is. Als het verhaal ineens een andere richting krijgt, doe dan iets met die informatie.
• Trek geen voorbarige conclusies. Maak gebruik van de tijd die je hebt.
• Weeg de feiten tegen elkaar af. Neem een moment voor jezelf en analyseer de feiten en komt toe een goede conclusie.
• Vertel gestructureerd jouw conclusie. Zorg dat op basis van jouw feiten maar 1 conclusie mogelijk is: de jouwe.
• Luister naar feedback. Je hebt vast iets gemist in de korte tijd dus sta open voor de feedback.

Groepsopdracht

De groepsopdracht kan je in verschillende vormen tegenkomen. De vier meest voorkomende soorten zijn:

1. Fysieke opdracht: je moet bijvoorbeeld een vlot of een toren bouwen.
2. Casus opdracht: in een team los je een business case op.
3. Groepsdiscussie: je moet als groep een discussie voeren en tot een oplossing komen.
4. Vergadering: vergelijkbaar met de discussie maar nu moet er een oplossing voor het einde gevonden worden.

Tips voor de groepsopdracht:

• Vraag van tevoren wat je kunt verwachten. Bel eventueel de recruiter om te vragen wat het idee is van de groepsopdracht.
• Bereid een elevatorpitch voor. Je moet je meestal kort voorstellen, zorg dat je dat in een minuut of twee kunt doen.
• Zorg voor de juiste dresscode. Ook hiervoor kun je navraag doen bij de recruiter of iemand die je kent bij het bedrijf.
• Zorg dat je op tijd bent. Je wilt absoluut niet degene zijn die als laatste of te laat om komt zetten.
• Leg contact met je groep. Zorg dat je met iedereen kennismaakt en onthoud wat persoonlijke feiten.
• Neem actief deel aan het gesprek. Zorg dat je een constructieve bijdrage levert.
• Blijf altijd jezelf. Presenteer jezelf niet als een dominant type als je dat normaal niet bent.

Postbakoefening

Tijdens de postbakoefening moet je in hele korte tijd een enorme hoeveelheid mails of brieven verwerken. Het is de bedoeling dat je met de achtergrondinformatie de juiste analyses maakt. Daarna moet je de juiste conclusies trekken. Hou ook rekening met jouw functieprofiel en leg niet onnodig dingen bij anderen neer.

Tips voor de postbakoefening:

1. Let op de tijd.
2. Stel prioriteiten.
3. Bepaal jouw acties.
4. Blijf rustig.

Rollenspel voorbeelden

Hieronder vind je verschillende voorbeelden van rollenspellen. Hiermee kan je het Rollenspel Oefenen. Vraag bijvoorbeeld een vriend(in) of huisgenoot om met jou de verschillende rollenspellen door te nemen.

Rollenspel feedback geven

Er zijn meerdere soorten rollenspellen waarin je feedback moet geven. Hieronder twee voorbeelden:

1. Initiatief

Een werknemer of collega toont te weinig initiatief. De collega laat anderen het werk doen. Na een vergadering neem je jouw collega apart en vertelt wat je gezien hebt. Hoe pak je dat? Wat zeg je tegen jouw collega?

2. Te laat

Jouw werknemer komt regelmatig te laat en haalt zijn deadlines niet. Deze week is de werknemer voor de tweede keer te laat gekomen. Je gaat daarover 1 op 1 in gesprek. Wat zeg je tegen jouw werknemer?

Tips voor feedback geven:

• Spreek vanuit jezelf. Begin je feedback altijd met “ik” en niet “wij”.
• Zeg iets over het gedrag niet over de persoon zelf.
• Wat voor gevolg heeft het gedrag van de ander op jou?
• Geef geen oordelen maar geef tips waar de ander iets mee kan.
• Vraag of de ander zich herkent in de feedback? Kan hij/zij er iets mee?

Rollenspel slecht nieuws gesprek

Als manager moet je soms een slecht nieuws gesprek voeren met een medewerker. Hieronder twee voorbeelden:

1. Ontslaggesprek

Een medewerker moet helaas ontslagen worden. Dat komt omdat hij zijn targets voor het afgelopen jaar (en daarvoor) niet gehaald heeft. Hij wist vooraf dat als hij zijn target het tweede jaar op rij niet zou halen, ontslagen zou worden. Hoe pak je het aan?

2. Promotie gemist

Een medewerker die het hele jaar hard heeft gewerkt, krijgt geen promotie. In plaats daarvan is ervoor gekozen om extern iemand op die positie te zetten. Hoe pak je het aan?

Tips voor het slecht nieuws gesprek:

• Bereid het gesprek goed voor.
• Start met het slechte nieuws. Ga niet eerst allerlei aardigheden erbij halen. Bij deze gesprekken start je het beste met het slechte nieuws.
• Geef hooguit 2 ijzersterke argumenten. Zorg dat de argumenten die je geeft niet voor interpretatie openstaan. Anders eindig je in een discussie.
• Laat de ander zijn verhaal doen. Ga niet inhoudelijk op zijn punten en maak er geen discussie van. Zeg dingen als “ik hoor wat je zegt” of “dat begrijp ik”. 
• Leef je in de ander in maar blijf zakelijk. Laat merken dat je medeleven toont. Zeg dingen als “ik dat het je raakt”. Spreek vanuit jezelf.
• Herhaal jouw argumenten en vat de boodschap samen. 
• Bespreek de vervolgacties en oplossingen voor het probleem.

Rollenspel tips

Het doen van een rollenspel wordt door veel kandidaten spannend gevonden. Ondanks een goede voorbereiding thuis kan het voorkomen dat de nervositeit toeslaat. Probeer tijdens het rollenspel kalm te blijven en pas de volgende tips toe:

• Lees de informatie die je krijgt grondig door. Analyseer het geschetste probleem en maak voor jezelf een plan van aanpak. Zorg dat je je doel(en) helder hebt. Verzin mogelijke oplossingen voor een geschetst probleem.
• Leef je in het gesprek in. Verzin wat waarschijnlijk het doel van je tegenspeler is en hoe je dit kunt achterhalen. Hoe ga je om met tegengestelde belangen en meningen? Zou er een gezamenlijke oplossing mogelijk zijn?
• Bepaal van tevoren hoe je het gesprek wilt structureren. Wat wil je als eerste aan de orde stellen? Vertel dit ook aan je tegenspeler aan het begin van het gesprek. Geef hem ook de ruimte om wijzigingen aan te brengen in deze structuur.
• Zorg ervoor dat je tijdens het gesprek goed luistert naar de ander en dat je niet alleen maar met het uitvoeren van je eigen rol of opdracht bezig bent. Het kan zijn dat de ander iets zegt wat een ander licht op de zaak werpt, waardoor je je oorspronkelijke plan moet aanpassen.
• Tot slot: of je nu na het assessment wel of niet wordt aangenomen voor de functie. Beschouw het rollenspel als een leermoment over je capaciteiten en persoonlijkheid. Doe je voordeel met de tips die je in de evaluatie krijgt en bedenk eventueel wat je een volgende keer anders wilt doen.